การจัดการวัชพืชโดยไม่ใช้สารเคมีสังเคราะห์

1.2 Shimpei Murakami 

…วัชพืชเป็นการปฐมพยาบาลของธรรมชาติ…

…เฉกเช่นผิวหนังของมนุษย์เรา เมื่อเกิดบาดแผลจะเกิดเนื้อเยื่อบางไปหุ้มบริเวณผิวหนังที่ฉีกขาด เพื่อให้เลือดหยุดไหล เมื่อแผลดีขึ้น เยื่อบางๆ นั้นก็หลุดออกไป…

…ผืนดินที่โล่งเตียนก็เปรียบเสมือนผิวหนังของธรรมชาติที่ได้รับบาดแผลวัชพืชก็คือผิวหนังบางๆที่ให้การคุ้มครองด้วยการปกคลุมดินเพื่อหยุดยั้งการพังทลายพังพอชอื่นและค้นไม้เริ่มขึ้นวัชพืชก็จะหายไป…    

            ดังนั้น บทบาทสาคัญของวัชพืชในธรรมชาติ ก็คือ การอนุรักษ์ดิน มีบทบาทในการยับยั้งการพังทลายของหน้าดิน เวลาฝนตกหนักเราจะสังเกตเห็นน้าโคลนขุ่นไหลหลากจากพื้นที่เพาะปลูกที่ถูกไถพรวน และปราศจากวัชพืชหรือมีวัชพืชขึ้นน้อย ในทางตรงกันข้ามพื้นดินที่มีวัชพืชปกคลุม เราจะเห็นน้ำที่ไหลออกไปเป็นน้ำที่ใสสะอาด ไม่มีการชะล้างหน้าดินออกไป 

            นอกจากนี้ วัชพืชยังมีความสัมพันธ์กับความอุดมสมบูรณ์ของดินอย่างเป็นหนึ่งเดียวกัน ดังมุมมองและประสบการณ์ของคุณชิมเป ที่สอดคล้องกับคุณฮวาง เถียน ควาน และคุณอู๋ สุ่ย หยุน เกษตรกรชาวมาเลเซียและไต้หวันที่ริเริ่มเกษตรชีวพลวัต2ในแปลงขนาดใหญ่ที่สามารถจำหน่ายในเชิงพานิชย์ได้เป็นคนแรกๆ ในกลุ่มประเทศโซนเอเชีย โดยมีข้อสรุปจากประสบการณ์ที่สอดคล้องของทั้งสามคน 

…วัชพืช เป็นทั้งเครื่องบ่งชี้และที่มาของความอุดมสมบูรณ์ของดิน…

             โดยคุณชิมเป ให้ข้อสังเกตว่า วัชพืชแต่ละชนิดมีลักษณะพิเศษเฉพาะตัว บางชนิดชอบขึ้นในดินที่ขาดความอุดมสมบูรณ์ บางชนิดขึ้นในดินที่ดีพอประมาณ ลักษณะเหล่านี้ทำให้เราทราบถึงความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ปลูก สภาพความเป็นกรดด่าง ฯลฯ หญ้าคาเป็นวัชพืชที่ชอบขึ้นในดินเร็วมาก จึงเป็นตัวบ่งชี้ว่าดินขาดความอุดมสมบูรณ์ มีวัชพืชอีกหลายชนิดที่ให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์แก่เรา

             ในแง่มุมเดียวกันนี้ คุณเถียน ได้อธิบายว่า หญ้าคาเป็นหญ้าที่ชอบดินแห้งๆ แข็งๆ จึงมักพบได้ง่าย เกษตรกรมักชอบตัดและถอนรากถอนโคนหญ้าคา แต่แท้จริงแล้ว หญ้าคาขึ้นมาบริเวณนั้นเพื่อมาช่วยทำให้ดินร่วนซุยขึ้น ใบหญ้าที่ตกลงมาก็จะช่วยเก็บความชื้นผิวดินให้ แต่ยิ่งเราไปตัดและขนวัชพืชออกมาจากผืนดิน ความชุ่มชื้นก็จะไม่เหลือ ก็เลยยังมีแต่หญ้าคาที่ยังโตได้ เนื่องจากดินมันแห้งและแข็งเกินกว่าพืชชนิดอื่นจะเติบโตได้ 

        วัชพืชต่างๆ จึงช่วยทำหน้าที่แผ่ขยายพื้นที่ให้ดินหายใจได้ หรือมีช่องว่างให้เกิดอากาศและน้ำแทรกลงไปได้ จึงสามารถใช้วัชพืชอย่างพืชตระกูลหญ้าและพืชชนิดอื่นๆ ไถกลบหรือปลูกร่วมกับพืชตระกูลถั่วแล้วไถกลบเป็นปุ๋ยพืชสดได้ในการปรับปรุงบารุงดิน ดังประสบการณ์ของคุณเถียน