ชื่อวิทยาศาสตร์ : Moringa oleifera Lam.
ชื่อวงศ์ : Moringaceae
ชื่อสามัญ : –
ชื่ออื่น : ผักอีฮึม ผักอีฮุม มะค้อนก้อม (ภาคเหนือ)
ถิ่นกำเนิด :
มะรุมมีถิ่นกำเนิดในทวีปเอเชียบางประเทศ เช่น ศรีลังกา และอินเดีย นอกจากนี้ยังมีในทวีปแอฟริกา สามารถปลูกได้ง่าย เจริญเติบโตดี ได้ในดินทุกๆประเภท มีความต้องการน้ำ ความชื้นปานกลาง เราสามารถขยายพันธุ์มะรุมด้วยวิธีเพาะการเมล็ด และวิธีการปักชำ เวลาประมาณ 2 สัปดาห์หลังการปลูก ต้นมะรุมจะมีความสูงประมาณ 10-20 cm
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ลำต้น : ลำต้นตั้งตรง แตกกิ่งเป็นพุ่มโปร่ง เปลือกลำต้นเป็นสีเทาอ่อน เรียบ เปลือกบาง ลำต้นมีความสูงประมาณ 15-20 เมตร
ใบ :ใบแตกออกจากก้านใบย่อยที่มี 3 ชั้น ยาวประมาณ 20-40 ซม. ชัั้นหนึ่งประกอบด้วยใบย่อย8-10 คู่ ออกเรียงสลับ ใบมีรูปไข่หัวกลับ ปลายใบ และฐานใบมน ผิวใบด้านล่างสีอ่อนกว่า และมีขน ขนาดใบยาว 1-3 ซม.
ดอก : ดอกมีลักษณะเป็นช่อ สีขาว แตกออกตามข้อที่ส่วนยอด เมื่อดอกแก่จะมีสีเหลืองนวล มี 5 กลีบ เกสรกลางดอกมีสีเหลืองเข้ม เมื่อบานเต็มที่ ดอกจะโตประมาณ 1 นิ้ว
ผล : ผลเป็นฝัก กลมยาวสีเขียว เมื่อแก่สีเขียวเข้ม สีน้ำตาล และสีเทาเหลืองตามลำดับ เปลือกผลหนาเป็นคลื่นนูนตามบริเวณที่เมล็ดฝังตัวอยู่ แนวยาวมีลักษณะเป็นเส้น และร่องลึก ฝักมีความยาวประมาณ 20-50 ซม. ฝักอ่อนมีสีแดงเรื่อๆ ฝักแก่จะมีสีเขียว เมื่อแก่จะแตกเป็น 3 ซีก
การขยายพันธุ์ :
ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด
การใช้ประโยชน์ :
ตำรายาไทย ใบสด ใบมีรสเฝื่อน มีวิตามินซีและเอมาก ใช้เป็นยากินแก้โรคเลือดออกตามไรฟัน โรคเยื่อเมือกอักเสบ หรือใช้ใบสดนำมาตำให้ละเอียด ใช้พอกบริเวณที่เป็นแผล
เปลือกต้น มีรสร้อนเฝื่อน ร้อน ใช้ขับลมในลำไส้ ทำให้ผายลมเรอ แก้ลมขึ้นเบื้องสูง คุมธาตุอ่อนๆ แก้ลม แก้ฝี แก้พยาธิ เป็นยาอายุวัฒนะ ต้มเป็นกระสายยาแก้หอบหืด
เปลือกสด ตำอม ถอนพิษเมาสุรา ฃ
กระพี้ รสร้อนเฝื่อน แก้ไข้สันนิบาตเพื่อลม
ฝัก มีรสหวานเย็น ดับพิษถอนไข้ แก้ปัสสาวะไม่ปกติ
ราก มีรสเผ็ดหวานขม แก้บวม ช่วยกระตุ้นหัวใจ บำรุงหัวใจ บำรุงไฟธาตุ นำรากทุบพอแตกอมไว้ข้างแก้ม ดื่มสุราจะไม่เมา นำมาปรุงเป็นยาบำรุงหัวใจ บำรุงกำลัง แก้บวม บำรุงไฟธาตุ บำบัดโรคท้องมาน
ดอก มีรสจืด เป็นยาบำรุง ขับปัสสาวะ และขับน้ำตา
เมล็ด รสจืดมัน แก้ไข้ แก้หอบ ตำพอกแก้ปวดตามข้อ แก้บวม บำรุงไฟธาตุ
น้ำมันจากเมล็ด (ben oil) ไม่มีสี กลิ่น และรส ใช้ทำยาขี้ผึ้งทาถูนวดแก้ปวดเมื่อย ปวดตามข้อแก้ปวดลดไข้ บำรุงหัวใจ ใช้ทำเครื่องสำอาง น้ำหอม ปรุงอาหาร ใช้เป็นน้ำมันสลัด
