ลักษณะพันธุ์
มีขนบนแผ่นใบเล็กน้อย แผ่นใบมีสีม่วงผสมเขียว กาบใบสีเขียว มีเส้นม่วง ข้อต่อใบมีสีม่วง ปล้องสีม่วง ยอดเกสรตัวเมียสีม่วง ยอดเกสรตัวผู้มีหางสั้น ลำต้นอ่อนล้มง่าย กอตั้ง ความสูงของลำต้น 142 เซนติเมตร ความยาวของแผ่นใบ 62เซนติเมตร ความกว้างของแผ่นใบ 1.2 เซนติเมตร การแตกกอ 4-8 ต้น ใบธงเป็นแนวนอน ลักษณะรวงจับกันกระจาย คอรวงยาว 3-6 เซนติเมตร ก้านรวงอ่อน ร่วงง่าย นวดง่าย จำนวนเมล็ด 230 เมล็ด/รวง มีขนบนเปลือกเมล็ด เปลือกเมล็ดสีดำอมม่วง ความยาวของเมล็ด 0.9 เซนติเมตร ความกว้างของเมล็ด 0.35 เซนติเมตร รูปร่างเมล็ดป้อม ข้าวกล้องสีม่วงดำ เป็นท้องไข่ปานกลาง มีกลิ่นหอม ระยะเวลาออกดอก 110 วัน อายุการเก็บเกี่ยว 134 วัน
ลักษณะเด่น
เมื่อหุงสุกแล้วจะมีกลิ่นหอมมากและนิ่มกว่าข้าวกล้องหอมมะลิ รวมถึงมีสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น แอนโทไซยานินและแกมมา โอไรซานอล ในปริมาณสูง
การแปรรูป
นิยมใช้ทำขนนในเทศกาลงานประเพณีต่างๆ ในชุมชน ทำสาโท ไวน์ และข้าวหลาม โดยเชือว่าเป็นพญาข้าวและเชื่ออีกว่าเป็นข้าวต้องห้ามของแม่ลูกอ่อน เมื่อรับประทานแล้วจะแสลง
แหล่งอ้างอิง
ฐานข้อมูลเบื้องต้นพันธุ์ข้าวอีสาน เอกสารประกอบงานมหกรรมเมล็ดพันธุ์พื้นบ้านอีสานเรียบเรียงโดย เครือข่ายเกษตรกรรมทางเลือก และชมรมศิษย์เก่าบูรณะชนบทและเพื่อน
