ผัก คือ…
"พืชที่ใช้เป็นอาหารที่มีธาตุอาหารประเภทสิตามินสูง ใช้ประกอบอาหารโดยเป็นเครื่องปรุงหลัก เป็นเครื่องปรุงรสและกลิ่นของอาหาร เป็นของแกล้มกินกับน้ำพริกหลน ขนจีน หรือแกงเผ็ดต่างๆ เมื่อเปรียบเทียบผักกับเนื้อสัตว์ การหาผักมาปรุงอาหารจะง่ายและสะดวกกว่าการหาเนื้อสัตว์ ผักจะหาเก็บได้ง่ายในธรรมชาติ รอบบ้านโดยไม่ต้องใช้อุปกรณ์ใดๆ ก็สามารถเก็บผักได้"
ในวิถีของคนไทยแล้วผักที่ใช้สำหรับประกอบอาหารมีอยู่มากมาย รอบๆบ้าน พืชพรรณหลายชนิดรอบๆตัวล้วนกินได้ เมื่อจะปรุงอาหารก็ถือมีดถือกระจาดไปหาเก็บเพียงช่วงระยะเวลาสั้นๆ เรียกว่าเก็บผักเก็บหญ้ามาแกงกินกันเพระาผักหลายชนิดดูเหมือนว่าจะเป็นวัชพืช
ความสำคัญของผักพื้นบ้านการพึ่งตนเอง
ผักพื้นบ้าน คือ พืชพันธุ์ที่มีอยู่ในท้องถิ่นนั้นๆ เหมาะสมและสอดคล้องกับสภาพของท้องถิ่นนั้นวิถีชีวิตของชุมชนได้ผูกพันกับพืชเหล่านี้มานาน พืชผักพื้นบ้านหลายชนิดไม่ใช่เป็นเพียงแค่ผักเพื่อประกอบอาหารแต่มีสรรพคุณทางยา และใช้สอยอื่นๆในปัจจัยสี่ ด้วยการถ่ายองค์ความรู้เหล่านี้ การเลือกบริโภคและปลูกผักพื้นบ้าน จึงเป็นการ่วมช่วยดำรงรักษาความหลากหลายทางชีวภาพที่เรามีไว้ได้
การกลับมาสู่การบริโภคผัก(หญ้า)อีกครั้ง ไม่ใช่เรื่องของการเรียกร้องให้ถอยหลังเ้าคลองขัดขวางความเจริญก้าวหน้าของสมัยโลกล้ำยุค ยุคโลกานุวัตร แต่เป็นการเชิญชวนให้กลับมาสู่การบริโภคที่สมดุลของชีวิตและสังคม เพื่อสุขภาพของตนเอง ทั้งผู้ผลิต ผู้บริโภค และสิ่งแวดล้อม ปัจจุบ้นผักเศรษฐกิจที่มีจำหน่ายอยู่ในตลาดส่วนมากจะมาจากการผลิตแบบเศรษฐกิจ ที่ทำการผลิตแบบขนาดใหญ่เฉพาะอย่าง เป็นการผลิตที่ลงทุนสูงในการจัดหาปัจจัยการผลิตต่างๆ ในเรื่องแรงงาน เครื่องจักรกล(รถไถเล็ก เครื่องสูบน้ำ ) เมล็ดพันธุ์ เพราะทำการเพาด้วยพืชผักประเภทผักจีน ผักพันธุ์จากต่างประเทศหรือผักเมืองหนาวที่เกษตรกรไม่สามารถจะทำการเก็บเมล็พันธุ์ได้และการใช้เมล็ดพันธุ์ลูกผสม ไม่สามารถที่คงพันพันธุ์ได้ในรุ่นต่อไป เกาตรกรจะต้องซื้อเมล็ดพันธุ์ทุกครั้งในการเพาะปลูก
ความปลอดภัยในสุขภาพ
ผักพื้นบ้านจะเป็นผักที่ปลอดภัยจากสารเคมีทางการเกษตร เพราะมีการปลูกในสภาพที่ไม่ใช้สารเคมีดังกล่าวมาแล้ว ถึงจะมีตกค้างจากสารเคมีที่ตกค้างอยู่ในดิน ในน้ำก็คงจะไม่มากอย่างผักเศรษฐกิจต่างๆที่มีขายอยู่ในตลาดสด หรือในซูปเปอร์มาเกตทั่วไป เพราะส่วนมากเป็นผักที่ผลิตจากการใช้สารป้องกันกำจัดศรัตรูพืชเกือบทั้งสิ้น ดังนั้นทางเดียวที่จะแก้ได้เริ่มจากตัวเรา ปลูกผักกินเองอย่างน้อยก็ไม่ต้องไปซื้อตามซุปเปอร์มาร์เกต หรือ ตลาดสดที่มีการนำผักเศรษฐกิจมาขาย
อย่างไรก็ตาม การเลือกปลูกและบริโภคผักพื้นบ้านจะลดการสรา้งมลภาวะให้กับสิ่งแวดล้อม ไม่เพิ่มปริมาณสารพิษให้ปนเปื้อนอยู่ในสิ่งแวดล้อม และยังเป็นการสนับสนุนให้เกิดการคงไว้ซึ่งความหลากหลายทางชีวภาพ
ที่มา : หนังสือ ผักพื้นบ้าน(ภาคใต้) ทางเลือกในการผลิตและการบริโภค
