ศูนย์เรียนรู้เกษตรกรรมยั่งยืน บ้านดอนแดง
1. ชื่อกลุ่ม : ศูนย์เรียนรู้เกษตรกรรมยั่งยืน บ้านดอนแดง
2. ที่ตั้งและภูมินิเวศ :
2.1 ที่ตั้ง : นายคำพันธุ์ เหล่าวงษี เลขที่ 43 หมู่ 2 ตำบลศรีสุข อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม
2.2 ลักษณะภูมินิเวศ : ตำบลศรีสุข อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม มีลักษณะนิเวศเป็นนาโคก เป็นพื้นที่ลาดเอียง จะปรับพื้นที่ให้เป็นนาขนาดเล็ก โดยทำคันนากั้นตามแนวระดับความสูงเดียวกัน แล้วไล่ระดับนาลงมา ยกคันดินเล็กๆ ไม่สูงมาก อาศัยน้ำฝนเป็นหลักในการทำการเกษตร ดินร่วนปนทราย การปลูกพืช จะปลูกข้าวเป็นหลัก หลังเก็บเกี่ยวข้าวจะปลูกพืชหลังนา เช่น ข้าวโพด ถั่วลิสง ฟักทอง ปอเทือง ฯลฯ ไม่นิยมปลูกไม้ยืนต้น และไปรับจ้างต่างจังหวัด การเลี้ยงสัตว์ จะนำวัวควายไปปล่อยทิ้งไว้ในป่าธรรมชาติ และเลี้ยงสัตว์ในแปลงของตน สัตว์เลี้ยงถือเป็นรายได้หลักที่สำคัญของคนในภูมินิเวศนาโคก เพราะการผลิตจากพืชอาจได้ผลไม่ดี
3. ขนาดพื้นที่นาแปลงรวม : 3 งาน
4. ความเป็นมา :
ปี พ.ศ. 2542 รวมกลุ่ม ชื่อกลุ่มว่า เครือข่ายเกษตรกรรมทางเลือกภาคอีสาน โดยมีสมาชิก จำนวน 10 ครอบครัว ปี พ.ศ. 2543-2546 ได้รับงบสนับสนุนจากโครงการนำร่องเพื่อพัฒนาเกษตรกรรมยั่งยืนของเกษตรกรรายย่อย จังหวัดมหาสารคาม ขุดสระ ปรับพื้นที่การเกษตร จัดระบบน้ำ พันธุ์ไม้ และพันธุ์สัตว์ มีการประชุมหมุนเวียนกันทุกเดือน และศึกษาดูงานแลกเปลี่ยนประสบการณ์การทำเกษตรกรรมยั่งยืน จนเกิดเกษตรกรต้นแบบ จำนวน 1 ครอบครัว
ปี พ.ศ. 2547 ได้รับคัดเลือกและสนับสนุนจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ศูนย์ปราชญ์ชาวบ้าน โดยตั้งชื่อศูนย์ว่า “ศูนย์เรียนรู้เกษตรกรรมยั่งยืน” จัดอบรมหลักสูตร การทำเกษตรผสมผสาน เกษตรอินทรีย์ การอนุรักษ์และพัฒนาพันธุ์ข้าวพื้นบ้าน มีเกษตรกรเข้ามาศึกษาและเรียนรู้จำนวนมากจนถึงปัจจุบัน
5. วัตถุประสงค์การจัดตั้งกลุ่ม :
1. เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการทำเกษตรกรรมยั่งยืน
2. เพื่ออนุรักษ์และพัฒนาพันธุ์ข้าวพื้นบ้านที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่
3. เพื่อถ่ายทอดและขยายผลเกษตรกรรมยั่งยืน
6. โครงสร้างกลุ่มและสมาชิก:
| ลำดับที่ | ชื่อ-สกุล | ที่อยู่ | ตำแหน่ง |
| 1 | นายคำพันธุ์ เหล่าวงษี | 43 ม.2 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | แกนนำ/ผู้ประสานงาน |
| 2 | นายสนิท เหล่าวงษี | 22 ม.2 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | แกนนำ |
| 3 | นายบุญมี เหล่าวงษี | 14 ม.2 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | แกนนำ |
| 4 | นางสลักจิตร เหล่าวงษี | 58 ม.2 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | แกนนำ |
| 5 | นายบรรจง สกลหล้า | 71 ม.2 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | แกนนำ |
| 6 | นายเคนจันทร์ สีสุมา | 28 ม.1 ต.นาสีนวล อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | แกนนำ |
| 7 | นางป่อย มุลนิล | 30 ม.24 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | |
| 8 | นายทองแดง โกษาเฉวียง | ม.19 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | |
| 9 | นายสุนทร นัดทะยาย | 12 ม.2 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | |
| 10 | นายธัชพล ภูลายยาว | 119 ม.19 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | |
| 11 | นางสุขขี โกษาเฉวียง | 30 ม.16 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | |
| 12 | นางนภาพร รอดทอง | 121 ม.17 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | |
| 13 | นายพงเพชร รอดทอง | 107 ม.17 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | |
| 14 | นายประสาท ขานบุตร | 19 ม.19 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | |
| 15 | นายทินกร โนวะ | 90 ม.19 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | |
| 16 | นายศุภกร | ม.19 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม | |
| 17 | นางทองคำ แก้วคำใต้ | 29 ม.17 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม |
7. กิจกรรมของกลุ่ม :
1. อบรมเทคนิคเกษตรกรรมยั่งยืน
2. ส่งเสริมการทำเกษตรยั่งยืน
3. แปรรูปข้าวจำหน่าย
4. ปลูกข้าวพื้นบ้าน
5. อนุรักษ์และพัฒนาพันธุ์ข้าว
6. ประชุมกลุ่ม
7. เข้าร่วมกิจกรรมเครือข่ายเกษตรกรรมทางเลือก
8. ผู้รับผิดชอบ :
นายคำพันธุ์ เหล่าวงษี เลขที่ 43 ม.2 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม หมายเลขโทรศัพท์ 089-6184075
9. ผู้ให้ความรู้/ผู้สื่อสารเรื่องราวภายในกลุ่ม :
1. นายคำพันธุ์ เหล่าวงษี เลขที่ 43 ม.2 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม หมายเลขโทรศัพท์ 089-6184075
2. นายสนิท เหล่าวงษี เลขที่ 22 ม.2 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม
3. นายบุญมี เหล่าวงษี เลขที่ 14 ม.2 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม
4. นางสลักจิตร เหล่าวงษี เลขที่ 58 ม.2 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม
5. นายบรรจง สกลหล้า เลขที่ 71 ม.2 ต.ศรีสุข อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม
6. นายเคนจันทร์ สีสุมา เลขที่ 28 ม.1 ต.นาสีนวล อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม
10. ปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินงาน :
1.ไม่มีงบประมาณในการดำเนินงาน
2. แล้งต่อเนื่องยาวนาน
11. แนวทางการทำงานและทิศทางการทำงาน/ความต้องการการสนับสนุนจากภายนอก :
1. ขยายสมาชิกและพื้นที่ปลูกข้าวพื้นบ้าน
2. แปรรูปข้าวเพื่อจำหน่าย
3. ประสานหน่วยงานสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินงาน
12. ความโดดเด่น :
ศูนย์เรียนรู้เกษตรกรรมยั่งยืน บ้านดอนแดง มีการจัดอบรมหลักสูตรการทำเกษตรผสมผสานโดยมีแปลงสาธิต 1 งาน 1 แสน การทำเกษตรอินทรีย์ การอนุรักษ์และพัฒนาพันธุ์ข้าวพื้นบ้านที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ รวมถึงแปรรูปข้าวกล้องและข้าวฮางจำหน่าย
