1. ชื่อกลุ่ม : สภาองค์กรชุมชนตำบลเพ็กใหญ่
2. ที่ตั้งและภูมินิเวศ :
2.1 ที่ตั้ง : นายประยวน เพชรทา เลขที่ 76 หมู่ 8 ตำบลเพ็กใหญ่ อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น
2.2 ลักษณะภูมินิเวศ : ตำบลเพ็กใหญ่ อำเภอพล มีลักษณะนิเวศนาโคก พื้นที่ลาดเอียงเล็กน้อย จะปรับพื้นที่ให้เป็นนาขนาดเล็ก โดยทำคันนากั้นตามแนวระดับความสูงเดียวกัน แล้วไล่ระดับนาลงมา ยกคันดินเล็กๆ ไม่สูงมาก เพื่อให้มีน้ำขังใช้ปลูกข้าวได้ จะปลูกข้าวเป็นหลัก พันธุ์ข้าวที่เหมาะสมควรเป็นพันธุ์ข้าวที่อายุสั้น และต้องการน้ำ ปัจจุบันนิยมปลูกข้าวเหนียว กข 6 และมะลิ 105 เนื่องจากขายได้ราคาดีกว่า ซึ่งเป็นเพราะการตลาดชี้นำให้ผู้บริโภครู้จัก และคุ้นเคยเฉพาะข้าวเมล็ดยาว หมดฤดูการทำนาจะไปรับจ้างต่างจังหวัด ส่วนการเลี้ยงวัว ควาย จะปล่อยตามธรรมชาติ และเลี้ยงในแปลงนาของตนเอง
3. ขนาดพื้นที่นาแปลงรวม : 1.5 ไร่
4. ความเป็นมา :
ปี พ.ศ. 2543-2546 มีการรวมกลุ่ม ชื่อกลุ่ม เครือข่ายเกษตรกรรมทางเลือกขอนแก่นใต้-โคราชเหนือ และได้รับงบสนับสนุนจากโครงการนำร่องเพื่อพัฒนาเกษตรกรรมยั่งยืนของเกษตรกรรายย่อย สนับสนุนการขุดสระ ปรับพื้นที่การเกษตร จัดระบบน้ำ พันธุ์ไม้ และพันธุ์สัตว์ มีการประชุมหมุนเวียนกันทุกเดือน และศึกษาดูงานแลกเปลี่ยนประสบการณ์การทำเกษตรกรรมยั่งยืน หมดโครงการฯได้แบ่งการดำเนินงานออกเป็นกลุ่มย่อยๆ
ปี พ.ศ. 2553 เครือข่ายเกษตรกรรมทางเลือกภาคอีสาน เข้าไปสนับสนุนการอนุรักษ์และพัฒนาพันธุข้าวพื้นบ้านจึงได้รวบรวมสมาชิกเดิมที่เคยร่วมกิจกรรมโครงการนำร่องฯ ประมาณ 10 ครอบครัวในตำบลเพ็กใหญ่ มาร่วมกันทำแปลงอนุรักษ์และพัฒนาพันธุ์ข้าวพื้นบ้านและรายครอบครัวปลูกข้าวพื้นบ้าน
ปี พ.ศ. 2554 แกนนำได้รวบรวมกลุ่มและผู้นำในชุมชน จัดตั้งสภาองค์กรชุมชนตำบลเพ็กใหญ่ ประกอบด้วย บ้านสระบัว บ้านยานาง บ้านนาคสะดุ้ง บ้านโคกสี บ้านหนองสะแบง บ้านโคกกลาง บ้านโนนหอม บ้านทุ่งแค และบ้านโนนแต้ การขับเคลื่อนกลุ่มใช้ชื่อ “สภาองค์กรชุมชนตำบลเพ็กใหญ่” กิจกรรมหลักๆ ที่สภาฯ ขับเคลื่อนเกี่ยวกับการขึ้นทะเบียนพันธุ์พืชชุมชน การอนุรักษ์และพัฒนาพันธุ์ข้าวพื้นบ้าน และการติดตามนโยบายที่มีผลกระทบต่อเกษตรกร
5. วัตถุประสงค์การจัดตั้งกลุ่ม :
1. เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งขององค์กรเกษตรกร
2. เพื่ออนุรักษ์และพัฒนาพันธุกรรมพื้นบ้าน
6. โครงสร้างกลุ่มและสมาชิก :
ลำดับที่ | ชื่อ-สกุล | ที่อยู่ | ตำแหน่ง |
1 | นายประยวน เพชรทา | 76 ม.8 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | ประธาน |
2 | นายวรวิทย์ ทับขวา | 114 ม.2 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | รองประธาน |
3 | นางอุธร ศรีชิน | 5 ม.3 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | รองประธาน |
4 | นายภควัตร บุปผาชาติ | 66 ม.7 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | เลขานุการ |
5 | นายถวิล ศรีสุวรนันท์ | 40 ม.10 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | ผู้ช่วยเลขานุการ |
6 | นายทองม้วน โลกาวี | 101 ม.7 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | ผู้แทนร่วมประชุมระดับจังหวัด |
7 | นายพัฒนา ปัดตาระโพธิ์ | 33 ม.3 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | ผู้แทนร่วมประชุมระดับจังหวัด |
8 | นายขวัญชัย แพงกำแหง | 193 ม.1 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
9 | นางอุบล ตรีมาส | 47 ม.1 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
10 | นายสมบัติ แทนอุดเรือ | 53 ม.1 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
11 | นายน้อย เกศชมภู | 132 ม.1 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
12 | นายคำบุ่น พิมพ์ทำมา | 10 ม.2 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
13 | นายนิเวศน์ สุริโย | 53 ม.2 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
14 | นางบัวพัน พั่วสอน | 29 ม.3 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
15 | นายสุบรรณ พิมพ์สังข์ | 21 ม.3 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
16 | นางมณี คอนเพ็ง | 28 ม.4 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
17 | นางสุจิตรา ขวากุดแข้ | 50 ม.4 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
18 | นางนวลฉวี สันทด | 30 ม.4 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
19 | นางสมพร เกิดขุนทด | 22 ม.4 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
20 | นายเฉลิม ปิตุรงค์ | 52 ม.7 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
21 | นายจำลอง เกณฑ์กลาง | 28 ม.7 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
22 | นายวิทยา พลเมือง | 127 ม.7 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
23 | นางอรวรรณ ปักสาวะโก | 45 ม.7 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
24 | นางสมควร เทาเบา | 80 ม.8 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
25 | นางนวลออง แกนทาเทพ | 150 ม.8 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
26 | นางบุปผา คำพลงาม | 94 ม.8 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
27 | นายยุทธ วรรณวิจิตร | 29 ม.10 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
28 | นายทองจันทร์ เตชะแก้ว | 16 ม.10 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
29 | นางกมลทิพย์ ยกสันเที้ย | 18 ม.10 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
30 | นายบุญหนา สาแก้ว | 84 ม.9 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
31 | นางหนูคล้าย โคตรภูธร | 49 ม.9 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
32 | นางสุมนทา ใจตรง | 228 ม.9 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
33 | นางกัลยา โอชา | 45 ม.6 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
34 | นางสมบัติ อันตา | 22 ม.6 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
35 | นางละไม ปิดตาทะสา | 103 ม.6 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น | กรรมการ |
สมาชิก ประกอบไปด้วย บ้านสระบัว บ้านยานาง บ้านนาคสะดุ้ง บ้านโคกสี บ้านหนองสะแบง บ้านโคกกลาง บ้านโนนหอม บ้านทุ่งแค และบ้านโนนแต้
7. กิจกรรมของกลุ่ม :
1. การขึ้นทะเบียนพันธุ์พืชชุมชน
2. ประชุมสภาองค์กรชุมชนประจำเดือน
3. ตรวจแปลงสมาชิก
4. การผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว
5. ติดตามนโยบายที่มีผลกระทบกับเกษตรกร
6. อนุรักษ์พัฒนาข้าวพื้นบ้านเหมาะสมกับพื้นที่
8. ผู้รับผิดชอบ/ผู้ประสานงาน :
นายทองม้วน โลกาวี เลขที่ 101 ม.7 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น หมายเลขโทรศัพท์ 081-0473209
9. ผู้ให้ความรู้/ผู้สื่อสารเรื่องราวภายในกลุ่ม :
1. นายทองม้วน โลกาวี เลขที่ 101 ม.7 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น หมายเลขโทรศัพท์ 081-0473209
2. นายภควัตร บุปผาชาติ เลขที่ 66 ม.7 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น
3. นายประยวน เพชรทา เลขที่ 76 ม. 8 ต.เพ็กใหญ่ อ.พล จ.ขอนแก่น
10.ปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินงาน :
1. การขยายสมาชิกและพื้นที่ปลูกข้าวพื้นบ้าน
2. ไม่มีตลาดข้าว
3. ไม่มีหน่วยงานเข้ามาสนับสนุน
11. แนวทางการทำงานและทิศทางการทำงาน/ความต้องการการสนับสนุนจากภายนอก :
1. จัดทำศูนย์พันธุกรรมชุมชน
2. การขึ้นทะเบียนพันธุ์พืชชุมชนให้ครอบคลุมทุกหมู่บ้าน
3. การอนุรักษ์และพัฒนาพันธุ์ข้าวให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่
4. ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว
12. ความโดดเด่น :
สภาองค์กรชุมชนตำบลเพ็กใหญ่ เป็นกลุ่มที่ขับเคลื่อนงานร่วมกับอบต.ในเรื่องการรับรองสิทธิเกษตรกรผ่านการขึ้นทะเบียนพันธุ์พืชท้องถิ่นพันธุ์พืชชุมชน ทำงานด้านการอนุรักษ์และพัฒนาพันธุ์ข้าวพื้นบ้าน และการติดตามนโยบายที่มีผลกระทบต่อเกษตรกร