สวนของคุณอุไร แก้วได้ศรี
และคุณใจ พรมประกอบ

สวนของคุณอุไร แก้วได้ศรี

สวนของคุณอุไร ผู้อยู่ในวัย 54 ปี มีพื้นที่ทั้งหมด 12 ไร่ แบ่งเป็นสวนทุเรียน 2 ไร่

คุณอุไรเล่าถึงที่มาของสวนที่ชื่อ “สวนทวดแคล้ว” ว่า “สวนนี้เป็นสวนของทวด ทวดปลูกไว้ เวลากินเรียนบ้าน จะโยนเมล็ดไปทั่ว ต้นกล้าก็จะขึ้นมา 1 ต้นบ้าง 2 ต้นบ้าง 3 ต้นบ้าง มีต้นหนึ่งชื่อไอ้ด้วน เพราะกิ่งขาด แต่เนื้อดี ความเป็นมาที่ตั้งชื่อว่าสวนทวดแคล้วเพราะว่าอยากให้คิดถึงเจ้าของสวน เจ้าของที่ดิน (น้ำเสียงเครือ) เป็นสวนของแม่เฒ่า ที่ตั้งชื่อว่าสวนทวดแคล้วเพราะอยากให้ลูกสาวของตนเองเห็นคุณค่าของสวน รู้ว่าเรามีราก (เหง้า) มีที่มา”

ด้วยความตั้งใจที่จะรักษาสวนของทวดไว้ให้ถึงชั้นหลานเหลนรุ่นต่อ ๆ ไป คุณอุไรจึงไม่เพียงอนุรักษ์ หากยังได้พยายามปลูกต้นไม้และพืชพรรณเสริมขึ้นมา ในระยะประมาณ 2 ปีที่ได้ย้อนกลับมาทำสวนแห่งนี้ ด้วยกำลังแรงงานตนเองลำพัง โดยมีสุนัขอีก 6 ตัวคอยช่วยเฝ้าสวน

“เป็นสวนที่เพิ่งเริ่มทำ แต่ก็คิดว่าจะทำต่อไป เพราะตอนนี้เรารักธรรมชาติ อยากให้ลูกภูมิใจว่า กว่าจะได้มาเป็นสวนนี้ เพราะรุ่นพ่อ แม่ ตา ยาย ท่านรักษาไว้ให้พวกเรา กว่าจะมาถึงรุ่นพวกเรา หากขายไปก่อนเสีย โค่นไป มันจะไม่มีอะไรเหลือ ตอนนี้จึงบอกลูกว่า ห้ามขาย ห้ามโค่น เก็บไว้แบบนั้น เพราะริมสวนจะมีชายคลองผ่าน ร่มรื่น” คุณอุไรกล่าว พร้อมทั้งเชิญชวนทิ้งท้ายว่า ใครอยากไปชมสวนหรือกิน “เรียนบ้าน” ก็ยินดีต้อนรับ

ด้วยสภาพสวนทวดแคล้วที่ติดลำคลอง จึงเป็นสวนที่มีน้ำตลอด ในส่วนทุเรียนบ้านนั้นมี 8 ต้น มีชื่อเช่น ต้นใหญ่ ไอ้ด้วน ต้นแฝด อายุ 80 กว่าปี ส่วนไม้ผลอื่นนั้น ได้แก่ ลองกอง จำปาดะ ลางสาด มังคุด ละไม เนียง

ไม้ป่า เช่น ต้นตอกทังสาร ปอกระจง สงแก ดากเงาะ เต่าร้าง ตะเคียนทอง ซ้าน กระท้อนรอก ปอหู กะเลกะร่อน ส้มเฟืองยาน หว้า อุตพิษ ตีนเป็ด ทัง กล้วยเถื่อน สะเดา สะตอ

และผัก/พืชสมุนไพร เช่น เห็ดนมหมู กล้วยไม้ ใบพ้อ หวาย ไผ่ป่า ฟักข้าว ดังบายหมาก ลำทิ้ง มะกอกป่า พลับพลา ปุดช้าง ผักกูด รักเขา บอน

นอกจากนั้นยังมีการเลี้ยงผึ้งในสวนด้วย ในขณะที่สัตว์อื่น ๆ ที่พบได้แก่นกนานาชนิด มด และแมลงต่าง ๆ

คุณอุไรวางแนวทางสำหรับ “สวนทวดแคล้ว” ไว้อย่างชัดเจนแล้ว ว่าจะส่งมอบต่อให้ลูกเป็นคนดูแล โดยวางกฎแนบไปด้วยว่า “ห้ามขาย-ห้ามโค่น”

สวนของคุณใจ พรมประกอบ

สวนของคุณใจอยู่ที่บ้านควนหมากเช่นเดียวกัน มีเนื้อที่ประมาณ 6 ไร่ ในสวนมีต้นทุเรียนเพียง 5 ต้นเท่านั้น แต่ทุกต้นล้วนเป็นต้นเก่าแก่ อายุประมาณ 45 ปี และมีชื่อ เช่น ไอ้ขมิ้น ไอ้เขียว ตูดเหลี่ยม ท้ายแตก ในขณะที่คุณใจเจ้าของสวน อายุ 69 ปี

สวนนี้มีพืชพันธุ์ต่างๆ กว่า 95 ชนิด ในส่วนของไม้ป่า เช่น เค็มมูลเพลิง ผลไม้มหัศจรรย์ มะรุม ส้มซ่า เพกา มะขามคางคก เสม็ด พรางนกคุ้ม ไผ่  เข็ม หว้า ดังบาย กำชำ สาวล่าว จิกนา เชียด ลูกโก มะพร้าวเล่ ตาไก่ ยอป่า

ขณะที่ไม้ผล นอกเหนือจากทุเรียนบ้านแล้ว ยังมีทุกเรียนพันธุ์อย่างหมอนทอง สะวา สะตอ ลองกอง ลางสาด มังคุด เพียงนก ส้มเขา จำปูริ่ง หมาก เนียง ลูกนาง เงาะ กล้วยนางพญา สละอินโด มะมุด มะยมแดง เชอรี่ มะม่วงเบา เกาสักกำมะหยี่ ตะลิงปริง ลำไยคริสตัน กล้วยน้ำหว้า ลูภู มะพร้าว มะปริง ตะขบ มะนาวโห่ มะไฟ มะยม ฝรั่ง มะพร้าวน้ำหอม ส้มโอเนื้อขาว มะยงชิด ขนุน จำปาดะ ลูกแหนง สัปปะรดสี เล็บเบิร์ด

ด้านผัก/สมุนไพรก็มีหลากหลายชนิดเช่นกัน ได้แก่ ส้มแขก ดาหลาขาว/ชมพู/แดง มะนาวบาง มะนาวไร้เมล็ด ผักเหมียง มะนาว ตะไคร้หอม ชะอม ส้มแขก สิเหรง พริกไทย พลับพลา ย่าหนักแกง ชะมวง ย่าหนักคากลีบ ข่าลิง ขมิ้น เอาะกิบ มะเขือเปราะ พ้อ สาวหยุด ผักกูด พุดดอก รักแรกพบ เดือยปล้อง ตาเป็ด ว่านชักมดลูก มันทัง อัญชัน บอระเพ็ด ขี้พร้าคอ ถั่วฝักยาว ฟักเขียว เตยหอม ป่าช้าเหงา

ทั้งนี้ สวนของคุณใจได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 ในการประกวด “ป่าเรียน ป่าเย็น” กิจกรรมหนึ่งที่จัดขึ้นในงาน “ป่าเรียน ป่าเย็น ภูมิปัญญาชุมชนแก้วิกฤตโลกเดือด ครั้งที่ 1” โดยเป็นสวนหนึ่งที่ได้คะแนนในประเด็นเรื่องความหลากหลายสูง รวมทั้งประเด็นเรื่องการปลอดสารเคมี เพราะทั้งสวนไม่มีการใช้ ไม่ว่าจะปุ๋ยเคมีหรือสารกำจัดศัตรูพืช ส่วนการให้น้ำมีบ้างในช่วงหน้าแล้ง

สำหรับการดูแลสวนมีลูกสาวช่วย รวมถึงเรื่องการเก็บผลผลิตเพื่อจำหน่ายด้วย